Werken met tolken

Tolken vertalen het gesproken woord. Naast een zeer parate kennis van ten minste twee talen, beschikken zij over specifieke tolkvaardigheden; net als bij vertaalwerk is het dus niet voldoende een ‘native speaker’ van de gewenste taal in te huren. Voor alle tolken geldt dat zij zorgvuldig met (vertrouwelijke) informatie omgaan.

Profiel

Als opdrachtgever bepaalt ú hoe de communicatie zal verlopen tijdens de gelegenheid waarvoor u een tolk zoekt. Om tijdig een tolk aan te trekken die de juiste technieken beheerst en zo nodig apparatuur te huren, kunt u het beste van tevoren een profiel van de benodigde tolk of tolken opstellen. Denk daarbij aan de volgende punten:

• Hoeveel personen gaan er van de diensten van de tolk gebruik maken?
• Heeft u meer dan één tolk nodig? Soms is het noodzakelijk tolken in paren te laten werken, zodat ze elkaar kunnen aflossen. Of u zoekt tolken voor verschillende talen.
• Is er apparatuur nodig?

Tolktechnieken

Gesprekstolken
Bij een bespreking, verhoor of doktersbezoek gaat het vaak om een vraaggesprek in een één-op-één situatie. De partners moeten op elkaar wachten voordat ze het gesprek kunnen voortzetten. De tolk vertaalt wat er gezegd wordt zodra een spreker klaar is. Bedenk dat daarvoor tijd moet worden ingeruimd.

Simultaantolken
Bij een aandeelhoudersvergadering, rond-leiding, bedrijfspresentatie, wetenschappelijk symposium of internationaal congres kan het zijn dat slechts een deel van de toehoorders of deelnemers vertaling van het gesprokene behoeft. Om te zorgen dat iedereen tegelijkertijd over dezelfde informatie beschikt en degenen die de voertaal wel beheersen niet onnodig hoeven te wachten, kan met behulp van apparatuur een gelijktijdige vertaling geleverd worden.
Simultaantolken werken in groepen van twee tolken per taal, zodat zij elkaar regelmatig kunnen afwisselen: simultaan tolken is zeer intensief.

Fluistertolken
Als de tolk slechts één of hooguit twee personen hoeft bij te staan en het budget geen ruimte biedt voor het gebruik van apparatuur, kan eventueel gekozen worden voor de techniek van het fluistertolken. De tolk zit dan vlak naast of achter degene(n) die vertaling van het gesprokene behoeven en tolkt al fluisterend wat er gezegd wordt.

Apparatuur

Bij het simultaantolken wordt gebruikt gemaakt een rondleidingset of van zendapparatuur vanuit een cabine. De toehoorders ontvangen het getolkte via een koptelefoon. Als de akoestische omstandigheden in de ruimte niet optimaal zijn en er van een rondleidingset gebruik wordt gemaakt, verdient het aanbeveling om de tolk via een koptelefoon met de sprekermicrofoon te verbinden.

Voorbereiding

Om uw bijeenkomst soepel te laten verlopen is een goede voorbereiding nodig. Natuurlijk zorgt u ervoor dat alle deelnemers deugdelijk worden geïnformeerd. Maar denkt u ook aan de tolken en over welke schriftelijke informatie zij van tevoren dienen te beschikken? Denk aan vakjargon, afkortingen, namen van instellingen, personen en hun functie, de voorgeschiedenis van de zaak c.q. het evenement, presentaties en lezingen.
Ook sprekers dienen te beseffen wat er van een tolk verwacht kan worden. Bij consecutief tolken zal een tolk telkens drie à vier zinnen reproduceren op basis van aantekeningen. Zorg dat de tolk de aantekeningen zittend en met voldoende licht kan maken.
Zorg er altijd voor dat de tolken beschikken over een geprinte versie van teksten die worden voorgedragen. Het zogenaamde à vue vertalen is zo goed als onmogelijk als de tekst niet kan worden ingezien.
Van welke techniek zij ook gebruik maken, tolken zijn geen machines: spreek niet te snel, maak geen moeilijke grappen en probeer woordspelingen te vermijden!

naar boven